Bổ sung kẽm cho bé và tất cả những gì cha mẹ cần biết

Làm thế nào để con mau lớn? Làm thế nào để con thông minh, phát triển chiều cao hiệu quả? Đó là nỗi băn khoăn là niềm hy vọng của biết bao bà mẹ Việt. Đóng góp một phần quan trọng vào sự nhân bản, phát triển tế bào phải kể đến vi chất kẽm. Vậy kẽm có vai trò gì? Việc bổ sung kẽm cho trẻ ra sao? Cùng tìm hiểu chi tiết.

Tác dụng của kẽm đối với trẻ em

Kẽm là nguyên tố 24, hiện diện dồi dào trên bề mặt trái đất và thành viên của chuỗi kim loại chuyển tiếp trong bảng tuần hoàn. Về mặt sinh học, hoạt chất này là “át chủ bài” tham gia vào chức năng của hơn 300 enzyme và là yếu tố nhân bản tế bào quan trọng. Dưới đây là những tác dụng tuyệt vời của kẽm cho bé:

Hỗ trợ cải thiện tình trạng biếng ăn

Kẽm là vi chất có tác dụng kích thích gai vị giác, giúp niêm mạc miệng cảm nhận mùi vị. Từ đó để bé ăn ngon, hấp thụ khỏe. Việc thiếu kẽm sẽ khiến tế bào vị giác kém nhạy cảm, trẻ không còn thấy hấp dẫn với món ăn.

Nghiên cứu được thực hiện tại Iran vào năm 2013 trên 300 trẻ mẫu giáo cho thấy: “Bổ sung kẽm có thể thúc đẩy hàm lượng calo hấp thụ, giảm chứng biếng ăn ở trẻ”.[¹]

Đây cũng là lý do vì sao hầu hết sản phẩm hỗ trợ ăn ngon trên thị trường đều chứa chất kẽm.

Xem thêm: Cách Bổ Sung Kẽm Cho Trẻ Biếng Ăn

Tăng cường miễn dịch

Ít ai biết rằng kẽm là thành phần quan trọng của hệ miễn dịch với chức năng chính là biệt hóa, phát triển tế bào miễn dịch như lympho B và lympho T. Từ đó, tạo hệ phòng thủ vững chắc chống lại tác nhân gây bệnh.

Thiếu kẽm có thể khiến trẻ đối mặt với nguy cơ viêm mũi họng, viêm phế quản, viêm phổi. Người ta nghiên cứu thấy rằng, bổ sung kẽm đầy đủ giúp giảm 18% trường hợp mắc bệnh tiêu chảy, 41% trường hợp viêm phổi và giảm tỷ lệ tử vong đến trên 50%.[²]

Cần thiết cho sự phát triển chiều cao

Ngoài canxi, bổ sung kẽm cũng giúp trẻ phát triển chiều cao đáng kể. Lý do là bởi hoạt chất này tham gia quá trình sinh tổng hợp, điều hòa chức năng của trục hormone dưới đồi như GH, IF-I. Đây là hormone tăng trưởng, quyết định phát triển chiều cao của bé nhờ việc tham gia gián tiếp quá trình trao đổi chất, giải phóng năng lượng, tổng hợp protein trong các tế bào.

Không chỉ thế, kẽm còn kích thích Aminoacyl – tRNA synthetase trong tế bào xương, ức chế quá trình phân hủy. Nhờ vậy, không chỉ bảo tồn khối lượng xương mà còn giúp tăng mật độ, để xương chắc khỏe.

Giúp trẻ thông minh, ghi nhớ tốt

Kẽm có nhiều trong các mô não, chiếm 1,5% tổng lượng kẽm trong toàn bộ cơ thể. Trẻ thiếu kẽm thường liên quan đến khả năng học tập cũng như việc chậm phát triển trí tuệ. Lý do là bởi hoạt chất này tập trung tại túi tiếp hợp của các tế bào thần kinh. Trong đó chủ yếu là ở não trước, nơi đóng vai trò quan trọng quyết định đến sự thông minh.

Hỗ trợ điều trị tiêu chảy

Sử dụng kẽm ở trẻ tiêu chảy có tác dụng làm giảm thời gian bị bệnh, tăng tốc độ hồi phục của ruột và giảm tỷ lệ mắc bệnh trong 3 tháng sau. Ngoài tác dụng với tiêu chảy cấp kẽm còn có tác dụng với cả bệnh nhân tiêu chảy kéo dài.

WHO từng khuyến cáo, sử dụng kẽm cho trẻ tiêu chảy. Trẻ dưới 6 tháng 10mg/ ngày; trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi 20mg/ ngày, liên tục từ 10-14 ngày. Người ta nghiên cứu thấy rằng: bổ sung 20mg kẽm mỗi ngày sẽ giảm thời gian tiêu chảy xuống 23%, giảm lượng nước trong phân xuống 39%.[³]

Với những lợi ích mà kẽm mang lại, có thể thấy đây là vi chất cần thiết cho trẻ. Do đó, việc bổ sung cần được tiến hành đúng lúc, đúng cách. Vậy bổ sung kẽm cho trẻ thế nào, dấu hiệu nhận biết trẻ thiếu kẽm ra sao, liều lượng cũng cách dùng hiệu quả? Hãy cùng “đào sâu” cùng Smartbibi.

9 biểu hiện của trẻ thiếu kẽm mẹ nên biết

Thông thường khi trẻ sơ sinh thiếu kẽm sẽ có biểu hiện dưới đây:

1. Biểu hiện về mặt dinh dưỡng: Trẻ có các biểu hiện chán ăn, biếng ăn, chậm lớn. Trẻ suy dinh dưỡng, thấp còi hơn bạn bè đồng trang lứa.
2. Biểu hiện ở hệ tiêu hóa: Trẻ rối loạn tiêu hóa với biểu hiện đầy bụng, táo bón, buồn nôn.
3. Biểu hiện về giấc ngủ: Trẻ có biểu hiện rối loạn giấc ngủ, trằn trọc, khó ngủ. Bé ngủ không sâu giấc, quấy khóc về đêm.
4. Biểu hiện trên hệ thần kinh: Con bị rối loạn cảm xúc như thờ ơ, lãnh đạm mọi thứ. Tính cách thay đổi có thể trầm cảm, tăng động, trí nhớ suy giảm, đau đầu, dễ bị kích thích.
5. Biểu hiện trên hệ miễn dịch: Ở trẻ thiếu kẽm người ta còn thấy chức năng miễn dịch suy giảm. Bé dễ mắc bệnh như viêm mũi họng, viêm phế quản, viêm đường tiêu hóa, viêm da,…
6. Biểu hiện trên da: Thiếu kẽm có thể gây khô da, viêm da, bong da. Ngoài ra, trẻ còn có thể viêm niêm mạc miệng, vết thương lâu lành.
7. Biển hiện trên tóc: Trẻ thiếu kẽm thường mỏng tóc, tóc nhạt màu. Dễ gãy rụng hoặc xuất hiện các vết tróc trên da đầu.
8. Biểu hiện trên móng tay: Thiếu kẽm có thể khiến móng tay giòn, hình dạng móng tay không đều. Màu sắc móng tay của bé biến đổi hoặc xuất hiện các vết lõm trên bề mặt.
9. Biểu hiện trên mắt: Một số bé thiếu kẽm còn có dấu hiệu sợ ánh sáng, hay quáng gà. Bé mất khả năng thích nghi bóng tối, mắt khô, loét giác mạc.

Khi thấy dấu hiệu trên mẹ nên đưa bé đi khám để xác định nguyên nhân cũng như tình trạng thiếu kẽm. Từ đó kịp thời đưa ra biện pháp bổ sung phù hợp.

Xem thêm: Khi Nào Cần Bổ Sung Kẽm Cho Bé?

Bổ sung kẽm cho trẻ bằng cách nào là tốt nhất?

Kẽm có vai trò quan trọng nhưng các biểu hiện thiếu kẽm lại thường diễn tiến âm thầm, dễ bị nhầm lẫn với bệnh khác. Vì vậy việc phòng ngừa, bổ sung là điều vô cùng quan trọng. Mẹ có thể áp dụng những cách đơn giản, hiệu quả dưới đây.

Bổ sung kẽm cho trẻ qua chế độ ăn uống hàng ngày

Với trẻ ăn dặm, nhu cầu về kẽm và chất dinh dưỡng tăng cao nên cần bổ sung thêm các thực phẩm bên ngoài. Một số thực phẩm giàu kẽm cho bé bao gồm:

• Các loại hạt: Ngô, đậu, lúa mì, ngũ cốc là cái tên không thể thiếu trong danh sách thực phẩm giàu kẽm. Trung bình cứ 100g ngũ cốc hạt sẽ cho khoảng 52mg kẽm. Nếu biết tận dụng mẹ có thể cung cấp lượng kẽm dồi dào cho con.
• Thịt: Cũng là nguồn cung cấp kẽm tuyệt vời, trung bình 100g thịt bò cho khoảng 4,8 mg kẽm; 100g thịt lợn cho 5mg kẽm và 100g thịt cừu cho 8,67mg kẽm,…
• Động vật có vỏ: Là nhóm thực phẩm nhiều kẽm, ít calo. Trong 6 con hàu tươi cung cấp 32mg kẽm, tương đương 291% nhu cầu cần dùng 1 ngày. 100g cua Alaska chứa 7,6mg kẽm, chiếm 69% nhu cầu. Ngoài ra mẹ còn có thể sử dụng tôm, sò, hến,…
• Rau quả, nấm: Trái cây, rau củ cũng nguồn bổ sung kẽm dồi dào, dễ tìm. Ngoài kẽm nhóm thực phẩm này còn cung cấp vitamin A, C và các khoáng chất dồi dào cho trẻ.
• Trứng: Dù chứa kẽm không nhiều nhưng 1 quả trứng cũng đáp ứng khoảng 5% nhu cầu kẽm, 77 calo, 6g protein, 5g chất béo lành mạnh,…

Ngoài ra, để tăng hấp thu mẹ nên bổ sung thêm vitamin C từ trái cây như cam, quýt, chanh, bưởi. Vitamin C và kẽm là 2 vi chất có thành phần, cấu tạo và chức năng riêng. Nhưng khi phối hợp với nhau sẽ giúp nâng cao hiệu quả. Vitamin C tác động đến việc hấp thu của kẽm và ngược lại, giúp cơ thể bé tăng trưởng cũng như nâng cao miễn dịch.

Có thể mẹ quan tâm: Bổ sung vitamin C và kẽm cho bé có tác dụng gì?

Bổ sung kẽm cho trẻ từ sản phẩm bên ngoài

Ngoài việc xây dựng chế độ ăn uống mẹ còn có thể dùng các chế phẩm chứa kẽm bên ngoài. Cụ thể:

Đối với trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi

Trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi, nguồn thức ăn chính chủ yếu vẫn là sữa mẹ và sữa công thức. Trung bình 1 lít sữa mẹ cho khoảng 2-3 mg kẽm, đáp ứng đủ lượng cần dùng trong 4 tháng đầu.

Bắt đầu từ tháng thứ 5 lượng kẽm trong sữa giảm dần còn 0,9 mg/ lít. Như vậy tính ra một ngày bé sẽ nhận được khoảng 0,9-1,2 mg kẽm. Với sữa công thức, con có thể nhận được 1-2 mg kẽm/ lít/ ngày. Con số này chưa đủ đáp ứng nhu cầu thực tế. Vì vậy để đảm bảo lượng kẽm cho sự phát triển của bé mẹ cần dùng thêm chế phẩm bên ngoài.

Đối với trẻ trên 6 tháng tuổi

Từ 6 tháng tuổi trẻ đã có thể ăn dặm. Tuy nhiên thực phẩm giàu kẽm chủ yếu có trong động vật như cua, ghẹ, hàu, cá mà tần suất sử dụng nhóm thực phẩm này ở trẻ không cao. Chưa kể, thói quen chế biến thức ăn xay nhuyễn, hầm nhừ, mua tích 1 lần khiến cho lượng kẽm thất thoát.

Và, dù có cung cấp đủ cơ thể bé cũng chỉ hấp thu 10-30% kẽm từ thực phẩm. Vì vậy thiếu kẽm là điều không thể tránh khỏi. Lúc này việc bổ sung kẽm từ các sản phẩm bên ngoài là điều hết sức cần thiết.

Khi lựa chọn sản phẩm bổ sung kẽm cho trẻ mẹ nên tìm hiểu kỹ nguồn gốc, xuất xứ cũng như thành phần. Ưu tiên lựa chọn chế phẩm chứa kẽm hữu cơ dưới dạng siro để bé hấp thu dễ dàng.

Siro bổ sung kẽm hữu cơ cho trẻ

Trên thị trường hiện có rất nhiều chế phẩm chứa kẽm, trong đó siro hữu cơ là loại được các phụ huynh tin dùng. Lý do là bởi sản phẩm này giúp bé hấp thu dễ dàng. Không chỉ thế nó có thể trộn cùng đồ ăn, thức uống mà không cần mất thời gian nghiền nhỏ. Vậy giữa vô vàn sản phẩm trên thị trường? Đâu sẽ là lựa chọn phù hợp với bé.

TPBVSK Smartbibi Zinc là một trong những sản phẩm bổ sung kẽm hữu cơ cho bé nổi tiếng hiện nay. Sản phẩm nhập khẩu nguyên hộp từ Ý, do công ty Gricar sản xuất. Đây là một trong những đơn vị dược phẩm nổi tiếng Châu Âu với hơn 50 năm kinh nghiệm.

Nhờ sự kết hợp độc đáo giữa kẽm Chelate hữu cơ Bisglycinate, vitamin C, chiết xuất cúc La mã, TPBVSK Smartbibi Zinc đem lại những tác dụng như hỗ trợ bổ sung kẽm, vitamin C; hỗ trợ cải thiện tình trạng biếng ăn, chậm lớn ở trẻ.

Sản phẩm được điều chế dưới dạng siro lỏng, vị nhạt thanh, dễ uống, dạng nhỏ tiện lợi, không chứa gluten, lactose, không cồn nên rất an toàn với trẻ.

Bổ sung kẽm cho trẻ vào thời điểm nào trong ngày là tốt nhất?

Để trẻ hấp thu và chuyển hóa kẽm hiệu quả thì thời điểm dùng vô cùng quan trọng. Vậy mẹ nên cho bé dùng kẽm lúc nào trong ngày?

Cho trẻ uống kẽm vào buổi sáng

Thời điểm thích hợp để bổ sung kẽm cho trẻ là vào buổi sáng. Lúc này cơ thể đang bị thiếu hụt vi chất nên việc hấp thu, chuyển hóa sẽ đạt hiệu quả tốt hơn. Nếu mẹ cho bé uống vào buổi tối hàm lượng kẽm chưa hấp thu sẽ bị ứ đọng, ảnh hưởng giấc ngủ. Khiến trẻ ngủ ít, ngủ chập chờn, khó ngủ.

Cho trẻ uống kẽm trước hay sau khi ăn?

Cho trẻ uống kẽm trước hay sau ăn đều có hiệu quả như nhau. Tuy nhiên để tốt cho việc hấp thu mẹ nên cho bé uống kẽm trước khi ăn 1 giờ hoặc sau khi ăn 2 giờ. Không nên cho trẻ uống kẽm khi đang đói bụng vì điều này có thể khiến con rối loạn tiêu hóa.

Với những bé bị đau dạ dày mẹ dùng kẽm trong cùng bữa ăn để tránh cơn đau cho bé. Trường hợp phải dùng với các nguyên tố vi lượng khác, mẹ nên giãn cữ khoảng 2-3 tiếng để tránh cạnh tranh.

Liều lượng kẽm cho trẻ bao nhiêu là đủ?

Bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh đúng cách, đủ lượng quan trọng về mặt sức khỏe cũng như phát triển. Bởi vì dù thừa hay thiếu sức khỏe của bé cũng đều ảnh hưởng. Thiếu kẽm gây ra tình trạng biếng ăn, chậm lớn. Thừa kẽm lại khiến con bị ớn lạnh, buồn nôn, mệt mỏi, khó thở… Vì thế để đảm bảo an toàn, mẹ nên tuân thủ liều dùng khuyến cáo dưới đây:

Độ tuổi	Liều lượng/ ngày
0-6 tháng tuổi	2 mg/ ngày
7 tháng- 3 tuổi	3 mg
4-8 tuổi	5 mg
9-13 tuổi	8 mg
Trên 14 tuổi	Bé gái 9 mg, bé trai 11 mg

Trẻ sẽ ra sao nếu bị thừa kẽm?

Trẻ thừa kẽm nguyên nhân chủ yếu là do cha mẹ bổ sung liều cao. Thông thường các sản phẩm chứa kẽm trên thị trường đều có cốc đo hàm lượng. Tuy nhiên phần lớn các bậc phụ huynh lại ít sử dụng. Thay vào đó là dùng thìa, cốc gia dụng hoặc cho bé uống trực tiếp. Điều này vô tình khiến hàm lượng kẽm bổ sung cao hơn nhu cầu thực tế. Tình trạng này nếu để kéo dài trẻ sẽ có thể đối mặt với các vấn đề như sau:

• Mắc bệnh tim mạch: Việc bổ sung kẽm cho trẻ vượt mức 50 mg/ngày sẽ khiến cholesterol sụt giảm, trẻ khó thở, mắc bệnh tim
• Sỏi thận: Kẽm là hoạt chất quan trọng dùng để cải thiện chức năng sinh dục ở các bé nam. Nên việc thừa kẽm sẽ khiến con bị sỏi thận
• Chậm phát triển: Trẻ thừa kẽm thường rối loạn vị giác, gặp vấn đề trên hệ tiêu hóa. Bé chán ăn, chậm phát triển chiều cao.

Nếu bé xuất hiện dấu hiệu thừa kẽm mẹ nên đưa con đi gặp bác sĩ để được xử lý kịp thời. Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy cơ thể bé đang thừa kẽm:

• Buồn nôn
• Đau bụng
• Tiêu chảy
• Đắng miệng
• Có biểu hiện cảm cúm như sốt, ho, nhức đầu,…

Các câu hỏi thường gặp

Xoay quanh vấn đề bổ sung kẽm cho trẻ có vô vàn câu hỏi được đặt ra. Dưới đây Smartbibi sẽ trả lời các câu hỏi thường gặp nhất giúp các mẹ bỉm sữa.

Lời kết

Bổ sung kẽm cho trẻ đầy đủ theo từng giai đoạn là điều vô cùng quan trọng để con ăn ngon, có chiều cao tốt tạo tiền đề cho sự phát triển sau này. Mẹ có thể xây dựng thực đơn đa dạng hoặc dùng chế phẩm chứa kẽm hàng ngày.

Tuy nhiên, dù áp dụng cách nào chăng nữa thì việc tuân thủ liều lượng cũng như cách dùng của nhà sản xuất là điều vô cùng quan trọng.

Tài liệu tham khảo:

1. Effects of zinc supplementation on subscales of anorexia in children: A randomized controlled trial ↩︎
2. Zinc and the risk for infectious disease ↩︎
3. Zinc supplementation in young children with acute diarrhea in India ↩︎