Thiếu kẽm ở trẻ sơ sinh là thực trạng báo động tại Việt Nam. Theo một số tài liệu, 40% trẻ nhỏ dưới 1 tuổi thiếu kẽm. Việc thiếu kẽm, ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển chiều cao, cân nặng cũng như miễn dịch của bé. Nhiều bé biếng ăn, suy dinh dưỡng, ốm vặt, quen viện hơn nhà một phần là bởi điều này. Vì vậy bổ sung kẽm chính là giải pháp để con phát triển toàn diện. Cùng tìm hiểu cách bổ sung kẽm cho bé sơ sinh sau đây.
Với trẻ sơ sinh việc bổ sung kẽm là điều quan trọng. Bởi những năm tháng đầu đời, bé cần chất này để hoàn thiện hơn. Thiếu kẽm kéo dài ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của bé. Nhiều bé biếng ăn, suy dinh dưỡng, ốm vặt, quen viện hơn nhà một phần là bởi điều này. Vì vậy mẹ hãy bỏ túi cách bổ sung kẽm cho bé sơ sinh dưới đây.
Bổ sung kẽm có tác dụng gì với trẻ sơ sinh?
Trẻ sơ sinh cần bổ sung kẽm bởi hoạt chất này mang đến những tác dụng sau:
Tăng cường hệ miễn dịch
Trong 6 tháng đầu, hệ miễn dịch của trẻ vô cùng non nớt, dễ bị tấn công bởi các tác nhân bên ngoài. Việc bổ sung kẽm sẽ giúp các bé khỏe mạnh và giảm nguy cơ mắc bệnh. Nguyên nhân là bởi hoạt chất này tham gia quá trình biệt hóa tế bào Lympho B, Lympho T, giúp chống tác nhân gây hại, giảm nguy cơ bệnh tật.
Giúp bé ăn ngon, bú khỏe
Thông thường 3 tháng đầu đời, bé tăng khoảng 1-1,2 kg/tháng. Vì vậy đây là thời điểm quan trọng để tăng dinh dưỡng giúp con phát triển toàn. Để bé có thể ăn ngon, bú khỏe việc bổ sung kẽm là điều cần thiết. Bởi hoạt chất này kích thích các gai vị giác, làm tăng cảm giác ngon miệng. Không chỉ thế nó còn giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả, để bé bú sữa và ăn tốt hơn.
Thúc đẩy trẻ sơ sinh phát triển
Bổ sung kẽm đầy đủ trong những năm tháng đầu đời còn giúp các bé phát triển hiệu quả. Lý do là bởi kẽm giúp hình thành lên nhiều enzym. Tham gia quá trình phiên mã để tạo peptid, tổng hợp protein – nhân tố quan trọng nhân thêm tế bào, giúp cơ thể bé lớn lên, phát triển.
Cải thiện tình trạng hăm tã, viêm da
Hăm tã, viêm da là tình trạng xảy ra phổ biến ở trẻ sơ sinh. Nếu để kéo dài sẽ gây lở loét, khó chịu cho con. Vì vậy, ngoài việc thay tã thường xuyên, để con khô thoáng và chọn chất liệu quần áo thấm hút mẹ hãy cho bé uống kẽm gluconate. Điều này sẽ giúp chữa lành vết thương.
Một gợi ý nữa cho mẹ đó là sử dụng miếng dán có chứa oxit kẽm để tăng tốc độ làm lành. Bởi hoạt chất này kích thích tăng sinh tế bào nguyên sợi, hỗ trợ tái tạo mô hạt hiệu quả.
Giúp trẻ sơ sinh ngủ ngon
Trẻ sơ sinh khó ngủ, ngủ hay giật mình được coi là hiện tượng sinh lý bình thường. Tuy nhiên một số trường hợp đặc biệt có thể là do thiếu hụt vi chất dinh dưỡng, điển hình như kẽm. Lý do là bởi kẽm là hoạt chất chiếm tỉ trọng cao ở não, chi phối đến hệ thần kinh. Thiếu kẽm có thể khiến cho dẫn truyền thần kinh hoạt động kém hơn, trẻ khó ngủ, ngủ không sâu.
Ngoài các tác dụng kể trên thì kẽm còn giúp giảm rụng tóc vành khăn, ngăn ngừa tiêu chảy, tăng cường thị lực,… ở trẻ sơ sinh.
Bổ sung kẽm ngay từ khi mới sinh có an toàn không?
Trẻ sơ sinh chủ yếu nhận kẽm từ nguồn sữa mẹ và sữa công thức. Tuy nhiên sữa mẹ chỉ đủ cung cấp lượng kẽm cho bé trong 4 tháng đầu. Sang tháng thứ 5, lượng kẽm giảm còn 0,9 mg/ lít. Nếu bé bú mẹ hoàn toàn một ngày có thể nhận được 0,9-1,2mg kẽm. Với sữa công thức, lượng kẽm cũng chỉ đạt mức 1-2mg, chưa đủ nhu cầu thực tế của bé. Vì vậy để đảm bảo cho việc phát triển việc bổ sung kẽm là điều cần thiết và nên áp dụng đầy đủ, thường xuyên. Bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh khá an toàn nếu mẹ tuân thủ liều lượng cũng như hướng dẫn của các bác sĩ.
Khi nào cần bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh?
Trẻ sơ sinh ngay khi chào đời mẹ đã có thể bổ sung kẽm để con phát triển toàn diện. Ngoài ra, khi bé có các dấu hiệu dưới đây thì việc bổ sung cần được tiến hành nhanh chóng. Nếu không bổ sung kịp thời trẻ sẽ có thể gặp nhiều vấn đề sức khỏe. Cụ thể, trẻ cần bổ sung kẽm khi có các dấu hiệu này:
- Khi bé có dấu hiệu chán ăn, biếng ăn, chậm lớn. Thậm chí thấp còi, suy dinh dưỡng so với bạn bè đồng trang lứa.
- Khi bé có hệ miễn dịch kém, thường xuyên ốm vặt. Hay mắc các bệnh về đường hô hấp như viêm họng, viêm amidan, viêm phế quản,…
- Khi bé bị rối loạn tiêu hóa, hay bị đầy bụng, khó tiêu, đi phân nhầy máu hoặc bị tiêu chảy kéo dài.
- Khi bé có dấu hiệu rối loạn giấc ngủ, khó ngủ, hay khóc về đêm.
- Khi bé có triệu chứng trên da và niêm mạc bao gồm khô da, bong da, viêm da, nám da. Ngoài ra một số bé sơ sinh khi thiếu kẽm còn bị viêm lưỡi, viêm niêm mạc miệng, viêm mé móng, dị ứng,…
- Khi bé bị rụng tóc vành khăn, tóc giòn, dễ gãy.
- Khi móng tay của bé có đốm trắng, màu sắc không đều hoặc xuất hiện vết lõm trên bề mặt.
- Khi bé có dấu hiệu khô mắt, loét giác mạc, giảm khả năng thích nghi bóng tối.
- Ngoài ra một số bé sơ sinh còn bị hăm tã, vết thương lâu lành khi bị thiếu kẽm.
Cách bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh đúng chuẩn
Ở mỗi giai đoạn phát triển, việc bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh lại không giống nhau. Cụ thể:
Bổ sung kẽm từ sữa với bé dưới 6 tháng tuổi
Trẻ sơ sinh từ 0-6 tháng tuổi sữa vẫn là thức ăn chính. Vì vậy lúc này mẹ hãy tận dụng nguồn dinh dưỡng này để bổ sung kẽm cho con.
Với sữa mẹ trung bình 1 lít cho khoảng 2-3 mg kẽm trong 3 tháng đầu. Sau đó giảm còn 0,9mg/ lít vào tháng thứ 4. Ngoài kẽm sữa mẹ còn chứa một lượng lớn kháng thể, vitamin và các khoáng chất. Vì vậy trong 6 tháng đầu WHO khuyến cáo nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn. Mẹ có thể duy trì lượng kẽm trong sữa bằng cách bổ sung nhiều thực phẩm giàu kẽm trong khẩu phần ăn của mình.
Trường hợp mẹ không đủ sữa có thể dùng sữa công thức. Trung bình 1 lít sữa ngoài cho khoảng 1-2mg kẽm. Đây là phương án lý tưởng cho những bà mẹ ít hoặc bị mất sữa trong giai đoạn này.
Bổ sung với siro kẽm
Sữa mẹ chỉ đủ nhu cầu dùng kẽm của bé trong 4 tháng đầu. Vì vậy để bé phát triển, mẹ nên sử dụng thêm siro chứa kẽm. Đây chắc chắn sẽ là “trợ thủ đắc lực” giúp mẹ kiểm soát liều lượng.
Hiện trên thị trường có rất nhiều siro kẽm cho trẻ sơ sinh. Mỗi sản phẩm đều có những ưu nhược điểm nhất định. Song không phải sản phẩm nào cũng phù hợp với bé. Dưới đây là một vài lưu ý giúp mẹ lựa chọn siro kẽm cho trẻ sơ sinh phù hợp.
- Mẹ nên check kỹ thông tin về độ tuổi cũng như thương hiệu sản phẩm.
- Với trẻ sơ sinh mẹ nên ưu tiên dùng kẽm hữu cơ để bé hấp thu dễ dàng.
- Trẻ sơ sinh thường hay có nỗi ám ảnh với thứ không phải “sữa mẹ”. Do đó hãy chọn những dòng sản phẩm hương vị thơm ngon, hòa tan trực tiếp với sữa. Không có chất bảo quản, tạo ngọt, tạo màu để đảm bảo sức khỏe của con. Mẹ có thể tham khảo sản phẩm Zinc của Smartbibi vị ngon thanh, dễ uống cho các bé yêu nhà mình.
Bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh bao nhiêu là đủ?
Tùy theo giai đoạn phát triển mà nhu cầu kẽm của trẻ sơ sinh khác nhau. Cụ thể, theo khuyến cáo của WHO thì.
| Độ tuổi | Liều lượng kẽm/ ngày |
| 0-6 tháng tuổi | 2mg |
| 7-11 tháng | 3mg |
Tuy nhiên trong một số trường hợp đặc biệt, liều dùng có thể thay đổi. Ví dụ với trẻ sơ sinh bị tiêu chảy cấp thì từ 0-6 tháng tuổi ngày uống 10mg kẽm và từ 6 tháng trở lên sẽ dùng 20mg kẽm/ ngày.
Việc bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh cần phải tuân thủ liều lượng ở trên. Việc dư thừa kèm có thể khiến con gặp tác dụng phụ như ớn lạnh, buồn nôn, mệt mỏi, khó thở, giảm hấp thu đồng.
Cho bé uống kẽm vào thời điểm nào trong ngày?
Ngoài liều lượng, cách dùng thì thời điểm cũng là yếu tố quyết định hiệu quả hấp thu của bé. Vậy nên cho trẻ sơ sinh uống kẽm vào lúc nào? Với trẻ sơ sinh mẹ nên bổ sung kẽm vào 2 thời điểm này trong ngày để bé hấp thu tốt nhất.
Cho bé sơ sinh uống kẽm vào buổi sáng
Thời điểm thích hợp cho bé sơ sinh uống kẽm là vào buổi sáng, sau khi thức dậy. Đây là thời điểm điểm cơ thể đang bị thiếu hụt vi chất nên việc hấp thu dễ dàng. Hơn nữa, sáng là thời điểm hàm lượng canxi trong máu thấp. Việc bổ sung kẽm lúc này sẽ không bị cản trở.
Cho bé uống kẽm trước hay sau ăn 1 tiếng
Vào buổi sáng mẹ có thể cho bé dùng kẽm trước hoặc sau ăn đều được. Tốt nhất là cách bữa ăn khoảng 1-2 tiếng.
Không nên cho bé uống kẽm khi đang đói bụng. Vì điều này có thể gây rối loạn tiêu hóa. Với những bé đau dạ dày mẹ có thể dùng kẽm cùng bữa ăn để tránh cơn đau.
Bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh bao lâu thì dừng?
Thời gian bổ sung kẽm cho bé sơ sinh thường sẽ kéo dài khoảng 2-3 tháng. Điều này còn tùy thuộc vào tình trạng thực tế từng bé.
Trường hợp bé bị tiêu chảy việc bổ sung kẽm sẽ là phương án hỗ trợ cấp thiết. Tuy nhiên khoảng thời gian này mẹ sẽ chỉ cần dùng kẽm cho bé trong khoảng 14 ngày liên tiếp.
4 sai lầm thường gặp khi bổ sung kẽm cho bé sơ sinh
Trẻ sơ sinh thiếu kẽm cần được bổ sung. Nhưng nếu bổ sung sai cách tình trạng thiếu hụt còn nghiêm trọng hơn. Dưới đây là 4 sai lầm mẹ cần phải tránh.
- Bổ sung không đúng hàm lượng: Nhu cầu kẽm của trẻ sơ sinh thay đổi theo từng giai đoạn. Vì vậy mẹ cần tuân thủ liều lượng khuyến cáo. Việc bổ sung sai hàm lượng quy định có thể khiến bé bị thừa hoặc vẫn thiếu kẽm.
- Bổ sung kẽm nhưng không chú ý đến vitamin C: Vitamin C có tác dụng giúp cơ thể hấp thụ kẽm tốt. Tuy nhiên nhiều mẹ lại không chú ý điều này. Khiến cho một lượng lớn kẽm không được hấp thu hiệu quả. Vì vậy khi bé dùng kẽm mẹ nên tăng cường thực phẩm giàu vitamin C hoặc tham khảo thêm siro chứa kẽm và Vitamin C như Smartbibi Zinc.
- Uống chung với canxi, magie: Ngoài kẽm, nhiều mẹ thường có xu hướng bổ sung đồng thời canxi, magie cho bé. Tuy nhiên điều này lại khiến hiệu quả hấp thu bị giảm rõ rệt. Vì vậy, với những trường hợp cần phải bổ sung mẹ nên cho bé dùng cách nhau khoảng 2-4 tiếng.
- Chọn kẽm không phù hợp với trẻ sơ sinh: Kẽm có vị chua và chát nên thường khó uống. Nếu mẹ không may chọn phải dòng kẽm có mùi vị này sẽ khiến bé bị nôn trớ. Điều này hiển nhiên làm giảm hiệu quả sử dụng.
Bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh là điều cần thiết để tạo tiền đề cho sự phát triển. Ở giai đoạn này để bé hấp thu kẽm hiệu quả mẹ nên tập trung nâng cao chất lượng của sữa, cải thiện thực đơn bữa ăn cũng như có thể bổ sung thêm từ các siro kẽm phù hợp. Tuy nhiên dù là bổ sung theo hình thức nào thì mẹ cũng cần tuân thủ liều lượng, cũng như cho bé dùng đúng thời điểm.
